PHÂN CÔNG ÁN NGẪU NHIÊN THEO THÔNG TƯ 01
CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH ĐỊNH
Xây dựng Tòa án điện tử là xu thế tất yếu trong “thời đại số” hiện nay để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và bắt kịp với nền tư pháp văn minh của thế giới; giúp người dân được thụ hưởng một nền tư pháp văn minh, hiện đại, các hoạt động tố tụng và phán quyết của Tòa án được công khai minh bạch để người dân tiếp cận thông tin và giám sát hoạt động tư pháp; bảo đảm tư pháp không chậm trễ; tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân; góp phần ngăn chặn, hạn chế nhũng nhiễu, tiêu cực.
Cuối năm 2022, Tòa án nhân dân tối cao ban hành Thông tư số 01/2022/TT-TANDTC quy định việc phân công thẩm phán giải quyết, xét xử vụ án, vụ việc thuộc thẩm quyền của tòa án.
Tại Điều 4 Thông tư quy định về tiêu chí phân công giải quyết án; theo đó, việc phân công thẩm phán giải quyết án phải căn cứ vào năm tiêu chí cơ bản. Ngoài ra, để cho việc phân công giải quyết án công bằng, khách quan, Điều 7 Thông tư đã quy định về việc lập danh sách vụ việc, danh sách Thẩm phán để tạo cơ sở cho việc phân công giải quyết án đối với từng thẩm phán theo các tiêu chí, nguyên tắc luật định.
Theo Thông tư có 02 phương thức phân công giải quyết án. Cụ thể là phân công giải quyết án chỉ định và phân công giải quyết án ngẫu nhiên. Riêng đối với việc phân công giải quyết án theo phương thức ngẫu nhiên thì được thực hiện bằng phương pháp thủ công hoặc phương pháp tự động.
Hiện nay, thời gian để Thông tư 01 có hiệu lực pháp luật đã đến, trong khi các hệ thống phần mềm của Tòa án nhân dân tối cao chưa có hỗ trợ cho việc phân công giải quyết án theo phương thức ngẫu nhiên nên dẫn đến việc tổ chức thực hiện các quy định của Thông tư 01 tại các Tòa án địa phương còn lúng túng, chưa được tự động hóa một cách khoa học.
Qua thực tiễn công tác và qua nghiên cứu các quy định của Thông tư 01, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định đã có sáng kiến tạo ứng dụng nội bộ về việc phân công án ngẫu nhiên, đáp ứng các tiêu chí cơ bản của Thông tư 01:
1. Dữ liệu thụ lý, giải quyết của từng Thẩm phán
Dựa vào nền tảng cơ sở là số lượng giải quyết/thụ lý của từng Thẩm phán trên phần mềm Quản lý án hiện có; được import dữ liệu tổng sang phần mềm Quản lý án ngẫu nhiên từ đó có căn cứ thực tế để thực hiện.
2. Giao diện và cách sử dụng phần mềm phân án ngẫu nhiên
Phần mềm phân án ngẫu nhiên ứng dụng nền tảng google như phần mềm Quản lý án, sử dụng các câu lệnh googlesheet để giải quyết các điều kiện theo Thông tư:
- Giao diện chung
- Bảng Thi đua khen thưởng là bảng số liệu hiện tại được tự động import từ phần mềm Quản lý án sang.
- Bảng Danh sách án mới là bảng thông tin các vụ án mới thụ lý được Tổ Hành chính tư pháp lên danh sách các vụ án chuẩn bị được phân công.
- Phần mềm sẽ dựa trên số vụ thụ lý cũ, so sánh với tổng số vụ án mới và theo 03 điều kiện: (1) Giảm phân án cho các Thẩm phán có số án (như trên hình là đặt mốc án 50 vụ; ô này sẽ căn cứ vào số án cũ và số án mới để tính ra số án để phân công đều cho các Thẩm phán); (2) Tỷ lệ giao án cho 4 Thẩm phán lãnh đạo là 10% (nghĩa là 90% ngẫu nhiên còn lại được chia có 10 Thẩm phán khác); (3) So sánh với ô Tạm đình chỉ và trên hết sẽ ưu tiên phân công các Thẩm phán có số lượng án thụ lý ít rồi mới tới các Thẩm phán khác… theo Điều 9 Thông tư.
- Phần mềm cũng sẽ có ô Checkbox loại trừ để trực tiếp loại trừ các Thẩm phán có kỷ luật hoặc nghỉ sinh hoặc có số án quá cao vượt hẳn các Thẩm phán khác nhiều lần... theo như Điều 5 Thông tư.
- Cán bộ Tổ Hành chính tư pháp chỉ cần điền tên của Người khởi kiện/Bị cáo vào, xác định Thẩm phán loại trừ; ô Thẩm phán Chủ tọa sẽ tự động xác nhận các điều kiện và phân công án ngẫu nhiên cho các Thẩm phán, đảm bảo số lượng phân án chia công bằng cho nhau.
Hiện tại phần mềm là tự sáng kiến nội bộ, chỉ đảm bảo được các điều kiện cơ bản, tuy chưa phải là giải pháp hoàn chỉnh cho việc thực hiện theo tất cả các yêu cầu của Thông tư nhưng vẫn có sự công bằng cho việc phân án ngẫu nhiên. Đây là giải pháp áp dụng trong thời gian ngắn để Tòa án nhân dân tối cao xây dựng phần mềm dùng chung; xin trao đổi với các đồng nghiệp để các Tòa án thực hiện tốt các quy định của Thông tư.
Đặng Thắng
Loading...
